MIGRATION ( Bu Htawt Hkawm ai Lam )

Mungkan hta shinggyim masha law jat wa nga ai hte maren shinggyim masha ni mung tinang myit ra ai shara de htawt hkawm nga pra hkawm wa sai. Ndai zawn htawt hkawm sa wa ai hpe MIGRATION ngu nna tsun ma ai.Migration a lam hpe tang madun ai shaloi mungkan mungdan shinggyim masha ni a lam n re ai sha Migration hte an hte a ginra, Migration hte amyu wunpawng sha ni a lam hpe myit lu ai daram tang madun ai lam rai nga ai. Migration hta lam lahkawng hpe mu lu nga ai.Emigration ngu ai shara mi kaw nna kaga shara de mungdan langai kaw nna kaga mungdan de htawt hkawm mat ai lam rai nna Immigration ngu ai, tinang a ginra de kaga ginra na masha ni htawt bang wa ai lam ni rai nga ai. Dai ni ten hta anhte wunpawng myu sha ni nan Migration a masa lam hta sak hkrung nga pra nga sai.

MIGRATION A MASA LAM
Masha gaw dingsa hpe kau da nna ningnan hpe ra sharawng nga ai. Shara mi kaw sha mung nkam nga nga ai prat nan mung rai nga sai. Lama mi, hpan mi hpe sha sha ai baw,ra ai baw nrai mat sai.Shara mi kaw nna kaga shara de htawt sit mat ai baw masa yawng hta rawng nga ai.Ndai bu htawt masa (MIGRATION) hpe myit yu ai shaloi lam lahkawng bai mu lu ai.Kaga shara kaw nna myit gang ai lam, myit shang sha ai lam law nga ai majaw tinang a ginra kaw nna pru mat wa lam, tinang a shara hta grau kaja ai shara a majaw pru hkawm mat ai lam ni rai nga ai.Lam langai mi gaw tinang a nga ginra hta sak hkrung na yak ai majaw,zingri zingrat law ai majaw,adip arip law ai majaw tinang a ginra hpe kau da ra mat ai, tawn da ra mat ai lam ni lawm nga ai.

MIGRATION KAW NNA BYIN PRU WA AI LAM
Migration hpe bai tsun ga nga yang shara mi kaw nna shara mi de htawt hkawm mat ai lam re. Tinang a dai daw dai hpang ga kaw nna chyasam lamu ga de shanu hkawm sa wa ai lam mung rai nga ai.Migration a majaw kaja ai ni nga ai zawng sum mat ai, n kaja ai lam ni law law bying pru wa sai.Amyu wunpawng sha ni a lamu ga hpe tinang nan n madu da,n mari da,tawn kau da gwi ai majaw maigan ni mari nna madu la wa hpang sai.Tinang nan mung ndai lamau ga hta myit manoi ai lam nnga mat wa sai.
Ningrai nna htawt hkawm ai law mat wa ai majaw tinang a nga ginra hta Baw Nu Lwi mat ai baw (brain drain problem) manghkang ni grai law wa nga sai.Hpawk hte sawk re ai masha ni hkrai ngam nga ai kun,nchye tsun sai.Hpaji nchye ai, sut n su ai,hkam nkaja ai, tsawm htap ai masha nnga,magrau grang ai masha nnga, bungli chye galaw ai masha nnga rai nna amyu a lam kam maga hparan na hte lit la ai lam hta bawnu grai sha ra mat sai.Migration a majaw ngam kau da ai anhte a ginra hte ,anhte a masha hpe kadai wa lit la na rai ta?ngam nga ai buga na masha ni amyu a gam maka hte amyu a lit hpe n dang n la shakut shaja gunhpai wa ai prat de rai wa nga sai. Amyu wunpawng sha ni lawt wa na lam tam n mu rai Migration a majaw grau she sawng wa mat sai.

MIGRATION HTE ANHTE A GINRA HPE MASAM MARAM AI LAM
Moi shawng de Migration hpe nchye na ai rai timung simsa lam aten ladaw galu galang byin wa ai ten hta Migration a masa lam ni grai law wa nga sai.Shara shagu de du hkawm sa mat wa nga sai.Shara shagu de na anhte a ginra de aten ntam ai mai pru hkawmsa wa lu sai.Mungkan a sut masa,gat lawk masa lam ni galai shai mat ai majaw mung Migration gaw grau law wa nga sai.Mungdan langai a mung masa lam,hpaji lam, karai masa lam,hkam kaja lam,sak hkrung lam ni a majaw Migration gaw byin pru wa ai lam rai nga ai.Maigan mungdan de grau kaja wa yang grau kaja de yawng wa na sha rai nga ai.Tinang a ginra hta simsa lam ajet nrai yang dai shara kaw nna pru hkawm sa mat sha rai nga ai.Sak hkrung lam hta nsin chyip mak, lam nhku mat yang grau kaja ai ginra de htawt hkawm mat na sha rai nga ai.
Anhte a ginra hta dam lada ai Migration gaw simsa lam lu ai hpang kaw nna grau she sawng wa nga sai,dai ni ten du hkra re.Migration a majaw anhte a ginra ni hta maigan a myu ni shara la wa masai.Maigan masha ni law mat nga sai.myitkyina Sumprabum lam,Myitkyina Laiza lam,Myitkyina Lidu lam,Myitkyiona Hpakant lam,Myitkyina Man Maw Mandalay lam ni hpe yu yang Migration a majaw anhte a masha ni tinang a ginra dum nta ni hpe tawn da kau nna dai shara hte bungli ni hta maigan masha ni hkrai rai mat wa nga sai.Kadai jahkring kau lu na rai ta? Kadai lit la nna gara ladat hte hparan sa wa na rai ta? Migration gaw anhte a lagaw nhpang kaw du nga sai.

ANHTE A GINRA DE IMMIGRATION LAW WA AI LAM
Maigan mungdan de na hpu nau marai langai ngai Jinghpaw Mungdaw a lamu ga ginra shara shagu de sa chyai hkawm yu nna ndai lamu ga hpe amyu wunpawng sha ni a nga shara,madu da ai shara,jiwoi jiwa ni a dailup daihpang ga re ngu nna shi hpe tsun dan yang,ya yang na anhte a lamu ga,amyu masha hpe yu nna nkam na teng sha re, hpa majaw nga yang Immigration hta lawm lung wa ai shinggyim masha hpan hkum hkra anhte a ginra hta shara la mat wa nga sai.Jinghpaw ni nga shara mat sai.Amyu Htung Hking Buhpun sumraw lam nnga,ga shaga lam nnga,masat dingsat ni hpe n mu lu mat sai. Lamu ga hpe myit yu yang mung anhte amyu sha ni madu ai lamu ga gaiwang, kahtawng mare ni hpe anhte nan dawm kau nna masha ni mari madu la wa magang sai.Company kaba ni du shang wa nna anhte a lamu ga ni hpe madu la kau ma sai.
Kan bau magam bungli hta mi kaw nna pyi anhte a masha ni nkung ai ngu lapran kaw Imigration hta lawm nang wa ai masha ni mahtang amu bungli yawng hpe lit la nna anhte a masha ni bungli kata rai wa nga ai. Nam ga sha kaba wa ai amyu ni re majaw asuya hte bungli nchye kgalaw rai nna,asuya hte bungli chye galaw ai hkrai bungli kaja lu mat wa masai.Anhte nam maling de bai shang wa ra na ten du wa nga sai.
IMMIGRATION hta lawm lung wa ai ni gaw lawu ga de nna hkum kaman hte lung wa ai ni re.Arang kata hte lung wa ai ni re.Amyu wunpawng sha ni nau myit su ai majaw tinang nta hta shangun,bungli jaw sai.Masha hpe nau tsawra ai akyu gaw hpang de hkam sha sai.Tinang a kasha hpe woi hprawn hkrum sai,jaw sha sai,amyu wunpawng sha mying pyi IMMIGRATION hta lawm lung wa ai ni lu la ma sai.Gumhpraw ngang lu hpye sai.Tsawm ai shayi sha ni hpe jaw sha kau ma sai.
IMMIGRATION a majaw KBC nawku hpung kanoi kanoi hten mat ai lam ni grai nga lai wa sai.Tinang hpe moi moi kaw nna pawn ba wa ai kanu kawa ni hpe myit ndik mat wa ai.Hkang mung de na du wa ai ni,myeng mung de nna du wa ai ni,myen ga shaga ai ni hpe she kanu kawa shatai mat wa ai lam ni grai law nga nga sai.Buga hpung hkan na magam gun ni kaw nna mung IMMIGRATION a myen ga she madung rai sai nga nna sasana de hkrai myi man yawng wa masai.Hkalup hkring htawng hte hkrat rai woi awn nga ai ni hpe mana she shadu wa masai.
Moi shawng de anhte a sasana jawng gaw myen mungdan hta manu mana mying kaba lai wa sai re.Hpa majaw nga yang sasana sara kaba ni lit la wa ai majaw re.Dai ni aten hta IMMIGRATION hta lawm wa ai ni hkrai jawng sara magam gun wa sai majaw anhte a kashu kasha ni gaw ningnan kaw nna pyi masha wa lata de ap da hkrum sha mat sai.Dai hte maren shara shagu,bungli dabang shagu ni hta anhte a masha ni lit n la mat sai majaw maigan ni a lata de hkrai rai wa nga sai.

AMYU WUNPAWNG SHA NI HTE EMIGRATION A LAM
Tinang a ginra hta nau yak mat wa ai majaw,sak hkrung na matu nloi mat ai majaw,kade mi myit ndik ai nja ai rai tim tinang a ginra hpe kau da ra mat sai.Ngai nang mung America,England,Japan,Hongkong hte Htai hkan du hkawm ga ai majaw lam amyu myu hte tinang a ginra hpe kau da ra mat ai emigration masha ni hte grai hkrum ga sai.Shanhte kanu mungdan hpe grai marit nga ma ai.Tinang shanu nga ai mungdan zawnsha Jinghpaw bumga hpe galu kaba shangun mayu ai myit rawng nga ma ai.
Emigration a majaw atsam naw rawng ai ramma ni law law,hpaji chye ai,sut su ai ni,hkam kaja ai ni yawng anhte a ginra kaw nna pru hkawm mat wa sai.Anhte a ginra gaw manu mana sum mat wa nga sai.Moi shawng de Mandalay ga kaw Jinghpaw tam nmu,ya gaw myit nkaji ra sai nga nna tsun nga ma ai.1970 ning htaw ra maga de Yangon kaw Jinghpaw tam nmu ya gaw manam na shara nga sai nga nna tsun nga ma ai.Dai nan Emigration hta lawm mat ai amyu wunpawng sha ni rai nga ai.Htawt hkawm mat ai ni a matu akyu hpyi ya ra na kun,nchye nchyang rai nga nna,matsam mayam rai nga nga ai ni matu akyu hpyi na kun pyi n chye mat wa nga sai.
Anhte a ginra hpe tsawra let anhte a ginra hta shakut shaja sak hkrung nga ai ni yawng matut nna buga naw sin ga,naw shakut ga,n'gun shaja ga,myit hkrum ga,shada pawn ba ga, maigan de du hkawm nga sai ni mung bai wa ga,shada karum ga,n'gun kahkyin ga,daidaw daihpang ga de bai hkrum lu hkra shakut shaja sa wa ga.

Tai Lum Tu Raw ( manhkring)
(2007-2008) MYIHTOI MA magazine hta lawm ai Tai Lum Tu Raw ( manhkring) a Migration:bu htawt hkawm ai lam hpe yawng a matu post dat ai.An hte yawng sung sung myityu ra na ten du sai.